Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı BÖP

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PLANI (BÖP)

Öğrencin Adı-Soyadı:                                     SINIFI: 9/A

Hüseyin YILDIRIM   

DERS: Ev Ekonomisi                                       SÜRE: 30 dk.                                                  

	Öğrencinin performans düzeyi:	Hüseyin tıraş olma becerisine sahip değildir. Ancak fiziksel yardım verildiğinde tıraş olmaya yönelik ön becerileri yerine getirmektedir.
	Amaç:	Hüseyin kendisine model olunduğunda bir öğretim oturumu sonunda % 100 doğrulukta tıraş olur.
	Yöntem:	Doğrudan öğretim yöntemi
	Pekiştireçler:	Çeşitli sosyal pekiştireçler ve Hüseyin’in en sevdiği naneli şeker vardır.
	Tıraş Olma Becerisinin Ön Koşul Becerileri ve Öğretim Materyalleri	Tıraş olma becerisinin öğretilebilmesi için öğrencinin sakalının çıkmış olması gerekmektedir. Ayrıca çocuğun tıraş olma becerisinde bulunan ince ve kaba motor hareketleri yerine getirebilmesi için gerekli kas becerilerine sahip olması gerekir. Tıraş olma becerisinin öğretimi için aileden gerekli iznin alınması gerekmektedir. Ayrıca öğretimin yapılması için gerekli materyal ve ortamın ayarlanması gerekmektedir. Çocuğa becerinin öğretilebilmesi için çocuğun işitsel ve görsel algısında ve alıcı dil becerilerinde belli bir yeterlilikte olması öğretim yapılabilmesi için çocuğun problem davranış göstermemesi gerekmektedir. Problem davranışın varlığı durumunda bu problem davranışların azaltılması ve ortadan kaldırılması için gerekli uyarlamaların yapılması gerekir. Öğretim okulda bulunan lavaboda ya da evde yapılabilir. Öğretimin yapılacağı ortam önceden düzenlenip öğretim için uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Öğretimde kullanılacak materyaller; yeni nesil cildin kesilme riskini en aza indiren tıraş bıçağı, hazır halde basınçlı kutuda bulunan tıraş köpüğü, sıcak suyun konulacağı bir kap, bir şişe limon kolonyası, havlu ve sıcak su.
Dersin İşlenişi:			Hüseyin on altı yaşında olan bir öğrencidir. Hüseyin bağımsız olarak tıraş olamamaktadır. Bu nedenle sakalı uzadığı zaman annesi sakalını tıraş etmektedir. Hüseyin’in öğretmeni sakalını tıraş etme becerisine sahip olmayan Hüseyin’e bu beceriyi kazandırmayı planlamıştır. Öğretmen Hüseyin’in ailesinden gerekli izni aldıktan sonra öğretim yapacağı ortamı okulun lavabosu olarak seçmiştir. Öğretim öncesi ortamı düzenleyerek kullanılacak materyalleri temin etmiştir. Öğretmen öğretim öncesi derste ne yapacaklarını kısa olarak Hüseyin’e açıklamıştır. Öğretmenin Hüseyin ile arası çok iyidir ve Hüseyin öğretmenini çok sevmektedir. Ayrıca öğretmen bu derste Hüseyin’e model olarak beceriyi yaptıracağı için her materyalden ikişer tane bulunduracaktır. Öğretmen pekiştireç olarak daha çok sosyal pekiştireçler kullanmayı planlamaktadır. Ör ‘Hüseyin artık erkek oldun. Tıraş olmayı da öğrenmelisin. Bak böyle çok yakışıklı oldun. Tıraş olmak çok zevkli değil mi?’. Ayrıca öğretmen Hüseyin’in ailesiyle arkadaşlarıyla ve diğer öğretmenleriyle görüşüp tıraş sonrası Hüseyin’e  ‘Aaa Hüseyin çok yakışıklı olmuşsun. Tıraş mı oldun?’ demelerini isteyecektir. Öğretmenin önceden belirlediği ders saati geldiğinde öğretmen Hüseyin’i önceden düzenlenmiş ve gerekli materyalin bulunduğu öğretim ortamına alarak öğretime başlayacaktır. Öğretmen Hüseyin’i okulun lavabosuna aldıktan sonra ‘ Evet Hüseyin daha önceden de sana söylediğim gibi şimdi beraber sakalımızı tıraş edeceğiz. Yalnız birkaç konuda anlaşalım seninle beni dinleyip söylediğimi yapacaksın her dersimizde olduğu gibi tamam mı Hüseyinciğim ?’  diyerek derse başlayacaktır. Daha sonra öğretmen materyalleri ve ne işe yaradıklarını tek tek Hüseyin’e anlatacaktır. Evet Hüseyin şimdi bunları kullanarak tıraş olacağız. Öğretmen Hüseyin’in ilgisini çekebilmek için Hüseyin baban da evde tıraş oluyor mu? Onu tıraş olurken izledin mi?  Gibi sorular soracaktır. Ayrıca öğretmen materyalleri tanıtırken jiletin tehlikeli bir alet olduğunu ve kullanırken dikkatli olması gerektiğini belirtmelidir. Öğretmen ilk amacını gerçekleştirebilmek için Hüseyin’e model olarak öğretim yapacaktır. Öğretmen gerekli açıklamaları yaptıktan ‘sonra hadi bakalım Hüseyin başlayalım şimdi beni izle’ deyip başlayacaktır. Öğretmen musluğu açıp sakalını ıslatırken aynı zamanda bunu sözel olarak ifade edecektir. ‘Şimdi musluğu açıyorum. Sen de aç bakalım. Evet işte böyle …’ Sonra sakalımızı ıslatıyoruz sen de yap bakalım. Öğretmen arada pekiştirici ifadeler kullanır. ‘Hüseyin sen bu işi biliyorsun, sen çok akıllı bir çocuksun der. İlk öğretimsel hedef gerçekleştikten sonra bir sonraki sıraya geçilir. Öğretmen tıraş köpüğünü eline alarak Hüseyin’e  ‘bak Hüseyin şimdi tıraş köpüğünü elime aldım.

	Hazır olması için aşağı yukarı doğru iki defa sallıyorum. Şimdi sen yap bakalım sen nasıl sallıyorsun.’ diyerek köpük kutusunu aşağı yukarı doğru iki defa sallar. Hüseyin kutuyu alıp salladıktan sonra öğretmen bir sonraki basamağa geçer. Öğretim bu şekilde tüm basamaklar tamamlanıncaya kadar devam eder. Bir sonraki öğretim oturumunda öğretmen model olmayı geri çekerek sözel ipucuyla basamakları yaptırmayı çalışacaktır. Ders sonunda öğretmen ‘Hüseyin çok çok güzel bir iş yaptık, çok yakışıklı olduk, beni çok iyi dinledin sen bu işi biliyorsun.’ Diyerek çocuğa teşekkür eder ve gelecek ders ne yapacaklarını açıklayıp dersi bitirir.
İpucunun geri çekilmesi:	İpucunun geri çekilmesinde ipucunun sistematik olarak geri çekilmesi yöntemi kullanılacaktır. Bu yöntemde örneğin çocuk model olunduğunda yapıyor ve biz model olmayı çekip sözel ipucuyla yapmasını istiyorsak. Ör: simdi köpüğü sakalımıza sürüyoruz deyip köpüğü sakalımıza doğru götürüp biz sürmeyiz ve onun devam edip sürmesini bekleriz. Eğer yapmazsa evet şimdi sen yap köpüğü sakalına sür deriz yaptığında sözel olarak pekiştiririz.
Genelleme:	Çocuğun tıraş olma becerisini genellemesi sakalının uzamasına bağlıdır. Bu sebeple aileyle görüşen öğretmen aileye evde baba tıraş olduğunda Hüseyin’i de çağırıp beraber tıraş olmaları sağlanabilir. Öz bakım becerilerinden tıraş olma becerisi işlevsel olarak genellikle evde gerçekleştirilmesi gereken bir beceridir. Bu nedenle çocuğun bu beceriyi evde yapması sağlanmalıdır. Bu nedenle aileyle işbirliği yapılmalıdır.
Değerlendirme :	Öğretim oturumunun değerlendirmesi bir sonraki öğretim öğretim oturumunun başında yapılacaktır.
Davranış değiştirme yöntemi ve uygulanması:	Hüseyin’in ders esnasında gösterdiği problem davranışlarda görmezden gelme kullanılacaktır. Davranışta ısrar edilirse alternatif davranış hatırlatılıp pekiştirilir.

Ölçüt Bağımlı Test Örneği

                      TIRAŞ OLMA BECERİSİ ÖBT’Sİ

Öğrencinin Adı:                                                                                                    Sınıfı: 9/A

Hüseyin YILDIRIM

Amaç: Hüseyin bir akademik dönem sonunda her sakalı uzadığında hiç kimseden yardım almadan bağımsız olarak sakal tıraşı olur.

Ana Yönerge: Hüseyin tıraş ol.                                                          Ortam: Lavabo

	BİLDİRİMLER	ÖLÇÜT		Öğrencinin Çoklu Fırsat Yöntemiyle Belirlenen Düzeyi
	1) Yüzünü ıslatır. a) Musluğu kullandığı elinin başparmağı ve diğer parmakları arasında sıkıştırarak kullanmadığı eli tarafına doğru çevirir. b) İki elinin avuç içleri birleşecek şekilde bir araya getirerek suyu eline doldurur.	% 100 %100		FY FY
	2) Tıraş köpüğünü eline alır. a) Kullandığı elinin başparmağı ve diğer parmakları yardımıyla tıraş köpüğünü eline alır. b) Eline aldığı tıraş köpüğünü hazır olması için aşağı yukarı doğru 2 defa sallar.	%100 %100		FY FY
	3) Tıraş köpüğünü eline sıkar. a) Kullandığı elinde bulunan hazır haldeki tıraş köpüğünü kullanmadığı elinin avuç içine sağ elinin işaret parmağı ile tıraş köpüğünün düğmesine basarak ceviz tanesi büyüklüğü kadar köpük sıkar.	%100		FY
4) Tıraş köpüğünü sakalına sürer. a) Kullandığı elindeki ceviz tanesi büyüklüğündeki köpüğü ıslak haldeki sakalına ince bir tabaka oluşacak şekilde sürerek köpürtür.			%100		FY
5) Jileti eline alır. a) Lavabonun üstünde bulunan jileti başparmağı ve diğer parmaklarının arasında sıkıştırarak sapından tutar.			%100		FY
6) Sakalını tıraş eder. a) Eline aldığı jileti favorilerinin hemen altından başlayarak cildine temas edecek şekilde aşağı doğru indirir. b) Kullanmadığı elinin parmaklarıyla cildini gerdirerek jiletin sakalı düzgün kesmesini sağlar. c) Jiletin üstünde biriken köpüğü kullandığı elindeki jileti su dolu kaba sokarak sağa sola doğru çalkalar. d) Kalan sakalını aynı şekilde kullandığı elinde tuttuğu jileti cildine değecek şekilde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirerek keser.			%100 %100 %100 %100		FY FY FY FY
7) Yüzünü yıkar. a) Parmaklarını bir araya getirip iki elinin avuç içlerini birleştirerek avuç içlerine suyu doldurur. b) Avuç içlerine doldurduğu suyu yüzünün her tarafına dağıtarak kalan tıraş köpüklerini temizler.			%100 %100		FY FY
8) Tıraş bıçağını (jileti) yıkar. a) Kullandığı elinin başparmağı ve diğer parmakları arasında sıkıştırarak tuttuğu jileti su dolu kaba sokup sağa sola doğru çalkalayarak temizler.			%100		FY

9) Yüzünü kurutur.        a) Askıda asılı duran havluyu kullandığı elinin parmakları yardımıyla tutup yukarı doğru hareket ettirerek askıdan kurtarır. b) Havluyu iki elinin avuç içleri üzerine sererek yüzüne doğru götürüp yüzünü siler.	%100 %100	FY FY
10) Yüzüne kolonya sürer. a) Lavabonun üstünde bulunan kolonya şişesini kullandığı elinin parmakları arasına sıkıştırarak kaldırıp kullanmadığı elinin avuç içine bir tatlı kaşığını dolduracak kadar döker. b) Kullanmadığı eline döktüğü kolonyayı iki elinin avuç içlerine dağıtarak yüzüne sürer.	%100 %100	FY FY

Anektod Kaydı Örneği

ANEKTOD KAYDI                          

DERS: Ev Ekonomisi                                                         TARİH: 22.10.2013 SALI 

2. DERSİN İLK 15 DAKİKASI BOYUNCA KAYIT ALINMIŞTIR

Öğretmen öğrencileri yerlerine oturmaları için uyardı. Hüseyin montunu çıkartıp askıya astı. Öğretmen öğrencilere selpaktan çiçek yapacaklarını söyledi ve malzeme dolabından malzemeleri çıkartıp çocukların masalarına koydu. Hüseyin öğretmeni izliyor, öğretmenin masasına koyduğu peçeteleri inceledi. Öğretmen daha sonra sulu boyaları dolaptan çıkardı ve masalara bıraktı. Hüseyin sıra arkadaşı Esra ile konuştu. Esra onu konuşmaması için uyardı. Hüseyin öğretmeni izlemeye başladı. Öğretmen sınıftan sulu boyalar için su getirmek için çıktı. Hüseyin sırasından kalkıp yanıma geldi ve tuvalete gitmek istediğini söyledi. Ona yerine oturmasını söyledim. Öğretmen suyu getirip sınıfa girdi. Hüseyin yerine oturdu. Öğretmen öğrencilere kendisini izlemelerini istedi ve bir peçeteyi katlamaya başladı. Hüseyin önce öğretmeni izledi sonra başını masaya koydu. Öğretmen katladığı peçeteyi ucundan birleştirip iple bağladı. Hüseyin kafasını kaldırdı etrafına baktı. Öğretmen öğrencilere önlerindeki peçeteleri kendisi gibi katlamalarını istedi. Hüseyin peçeteyi eline aldı sonra yırtmaya başladı. Öğretmen ona kızdı ve peçeteyi çöpe atmasını istedi. Hüseyin peçeteyi çöpe attı ve yerine oturdu. Öğretmen yeni bir peçete verdi Hüseyin’e ve katlamasını istedi. Hüseyin itiraz edip yapmak istemediğini söyledi. Öğretmen neden yapmak istemediğini sordu. Hüseyin uykusunun geldiğini söyledi. Öğretmen bundan sonra erken uyuması gerektiğini bildirdi. Hüseyin başını sallayarak öğretmeni onayladı. Daha sonra Hüseyin kendisi bir peçete alıp katlamaya başladı. Öğretmen Hüseyin’e katlamasında yardım etti. Öğretmen diğer çocukların çalışmalarını kontrol etti. Hüseyin yerinden kalktı ve öğretmenin yanına gitti. İşaretle tuvaletinin geldiğini belirtti. Öğretmen Hüseyin’e daha önce bunu konuştuklarını ve teneffüste tuvalete gidebileceğini hatırlattı. Hüseyin yerine oturdu. Öğretmen benimle konuştu. Daha sonra çocukların katladıkları peçeteleri boyamalarını istedi.